Doanh Nghiệp Cần Làm Gì Khi Nộp Thừa Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp (TNDN)?

Trong quá trình nộp thuế, nhiều doanh nghiệp vì sai sót trong kê khai hoặc tính toán đã nộp thừa thuế TNDN. Đây là tình huống khá phổ biến, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng nắm rõ cách xử lý và thủ tục hoàn hoặc bù trừ thuế nộp thừa đúng quy định.

Bài viết này sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ quy định pháp lý, quy trình thực hiện và những lưu ý quan trọng để việc xử lý thuế TNDN nộp thừa diễn ra thuận lợi.

I. Quy Định Chung Về Thuế TNDN Nộp Thừa

Theo Khoản 1 Điều 60 Luật Quản lý thuế 2019 (số 38/2019/QH14), người nộp thuế có quyền lựa chọn một trong hai hình thức sau khi phát sinh số thuế TNDN nộp thừa:

1. Bù trừ số tiền thuế nộp thừa với các khoản thuế, tiền chậm nộp hoặc tiền phạt còn nợ, hoặc với nghĩa vụ thuế phát sinh của kỳ sau.

2. Đề nghị hoàn thuế, nếu doanh nghiệp không còn nghĩa vụ thuế, tiền chậm nộp hoặc tiền phạt nào khác.

Đáng chú ý, trong thời gian từ khi phát sinh khoản nộp thừa đến khi cơ quan thuế thực hiện bù trừ, doanh nghiệp sẽ không bị tính tiền chậm nộp đối với phần thuế đó.

II. Thủ Tục Bù Trừ Thuế TNDN Nộp Thừa

1. Trường Hợp Không Cần Hồ Sơ Đề Nghị

Theo Khoản 2 Điều 25 Thông tư 80/2021/TT-BTC, nếu khoản thuế nộp thừa phát sinh cùng tiểu mục và sắc thuế với khoản nợ hoặc kỳ sau, doanh nghiệp không cần gửi hồ sơ đề nghị.
Cơ quan thuế sẽ tự động thực hiện bù trừ trên hệ thống quản lý thuế.

2. Trường Hợp Phải Gửi Hồ Sơ Đề Nghị

Khi khoản nộp thừa thuộc trường hợp khác, doanh nghiệp cần nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị bù trừ gồm:

• Văn bản đề nghị xử lý khoản nộp thừa theo mẫu quy định.

• Các tài liệu liên quan (nếu có).

Cơ quan thuế sẽ kiểm tra, đối chiếu dữ liệu và phản hồi trong vòng 05 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ.

Kết quả có thể gồm:

• Trường hợp 1: Khoản đề nghị bù trừ khớp với hệ thống → cơ quan thuế thực hiện bù trừ và thông báo kết quả.

• Trường hợp 2: Dữ liệu không khớp → cơ quan thuế gửi thông báo yêu cầu giải trình, bổ sung trong thời hạn quy định.

Nếu người nộp thuế không giải trình hoặc giải trình không đúng, cơ quan thuế sẽ từ chối bù trừ và nêu rõ lý do bằng văn bản.

III. Thủ Tục Hoàn Thuế TNDN

Trong trường hợp doanh nghiệp không còn nghĩa vụ thuế và không lựa chọn bù trừ, có thể đề nghị hoàn thuế TNDN nộp thừa theo quy định tại Điều 42 Thông tư 80/2021/TT-BTC.

1. Điều Kiện Được Hoàn Thuế TNDN

• Doanh nghiệp đã kê khai thuế đúng và đủ.

• Có số thuế TNDN nộp thừa thực tế.

• Không còn nợ thuế, tiền chậm nộp hoặc vi phạm quy định về thuế.

• Hồ sơ hoàn thuế hợp lệ theo quy định pháp luật.

2. Hồ Sơ Hoàn Thuế TNDN

Hồ sơ gồm:

• Văn bản đề nghị xử lý khoản nộp thừa (mẫu 01/DNXLNT – Phụ lục I Thông tư 80/2021/TT-BTC).

• Giấy ủy quyền (nếu không trực tiếp thực hiện thủ tục).

• Các tài liệu kèm theo (nếu có), bao gồm:

  • Tờ khai quyết toán thuế TNDN kỳ liên quan.

  • Giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước.

  • Báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

  • Biên bản kiểm tra thuế (nếu có).

3. Hình Thức Nộp Hồ Sơ Hoàn Thuế

Doanh nghiệp có thể chọn một trong ba cách sau:

1. Nộp trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý.

2. Gửi qua bưu điện.

3. Nộp điện tử qua Cổng thông tin của Tổng cục Thuế.

Sau khi tiếp nhận, cơ quan thuế sẽ kiểm tra hồ sơ, đối chiếu dữ liệu và ra quyết định hoàn trong thời gian quy định.

IV. Một Số Lưu Ý Quan Trọng

Để việc hoàn hoặc bù trừ thuế TNDN nộp thừa được thực hiện nhanh chóng và chính xác, doanh nghiệp nên lưu ý:

• Kiểm tra kỹ mã số thuế, tiểu mục và kỳ nộp thuế trước khi gửi hồ sơ.

• Đảm bảo hồ sơ đầy đủ, thống nhất giữa sổ sách, tờ khai và báo cáo tài chính.

• Theo dõi tiến trình xử lý hồ sơ và phản hồi kịp thời nếu cơ quan thuế yêu cầu bổ sung.

• Giữ liên hệ với bộ phận kế toán - thuế hoặc đơn vị tư vấn thuế uy tín để tránh sai sót.